Geschreven door Christian Gerritsen
Scheiding van tafel en bed is een juridische regeling waarbij echtgenoten apart van elkaar gaan leven zonder dat het huwelijk volledig wordt ontbonden. Deze scheidingsvorm is geregeld in het Burgerlijk Wetboek (BW), met name in artikel 1:169 BW. Hoewel scheiding van tafel en bed minder gebruikelijk is dan een echtscheiding, kan het voor sommige echtparen een passende oplossing zijn. Hieronder leggen we uit wat het inhoudt, de voor- en nadelen, en de gevolgen voor onder meer de hypotheek, de Belastingdienst, alimentatie en de financiële aspecten.
Het grootste verschil tussen een scheiding van tafel en bed en een echtscheiding is dat bij een echtscheiding het huwelijk volledig wordt ontbonden, terwijl het huwelijk bij een scheiding van tafel en bed formeel blijft bestaan. Echtgenoten zijn bij een scheiding van tafel en bed juridisch nog steeds getrouwd, maar ze leven gescheiden van elkaar en hebben gescheiden vermogens. Deze optie wordt soms gekozen om religieuze of persoonlijke redenen, waarbij echtgenoten niet officieel willen scheiden maar wel apart willen leven. Detentie van één van de echtgenoten is ook vaak een reden om van tafel en bed te scheiden.
De voordelen van een scheiding van tafel en bed zijn onder meer dat het huwelijk in stand blijft, wat voor sommigen belangrijk is om religieuze of morele redenen. Daarnaast kan het fiscale voordelen bieden in bepaalde situaties, bijvoorbeeld voor de nabestaandenpensioenregeling of de hypotheekrenteaftrek.
De nadelen zijn dat, omdat het huwelijk officieel blijft bestaan, hertrouwen niet mogelijk is zonder de scheiding van tafel en bed om te zetten in een echtscheiding. Daarnaast blijven sommige huwelijkse verplichtingen bestaan, zoals het bieden van levensonderhoud aan elkaar. De wettelijke regels voor erfrecht voor echtgenoten komt te vervallen nadat de uitspraak in het huwelijksgoederenregister is ingeschreven.
Bij een scheiding van tafel en bed blijven beide echtgenoten verantwoordelijk voor de gezamenlijke hypotheek als de woning nog gezamenlijk eigendom is. Dit betekent dat de financiële verplichtingen voor de hypotheek blijven bestaan, tenzij er afspraken worden gemaakt over de verkoop van de woning of de overname van het huis door één van de echtgenoten. De bank kan betrokken worden bij het opstellen van nieuwe hypotheekvoorwaarden.
Het is belangrijk om de situatie tijdig aan de Belastingdienst door te geven, zodat de belastingverplichtingen goed worden geregeld.
Fiscaal gezien heeft een scheiding van tafel en bed gevolgen. Na de scheiding van tafel en bed worden echtgenoten fiscaal niet meer als partners gezien. Kortom, geen toeslagpartners of fiscaal partners. Dit betekent dat ieder apart belastingaangifte moeten doen en mogelijk geen gebruik meer kunnen maken van bepaalde gezamenlijk fiscale voordelen, zoals de hypotheekrenteaftrek of de toeslagen. Het hangt er ook vanaf of partijen in één woning blijven wonen. Het is belangrijk om de situatie tijdig aan de Belastingdienst door te geven, zodat de belastingverplichtingen goed worden geregeld.
Net zoals bij een echtscheiding, blijft bij een scheiding van tafel en bed de verplichting tot partneralimentatie bestaan. De rechter kan beslissen over de hoogte van de alimentatie, waarbij rekening wordt gehouden met de financiële situatie van beide partijen. Ook kan er sprake zijn van kinderalimentatie als er minderjarige kinderen betrokken zijn, waarbij afspraken worden vastgelegd over de verzorging en opvoeding. Deze dienen te worden vastgelegd in een ouderschapsplan.
Bij een scheiding van tafel en bed wordt het vermogen van de echtgenoten gescheiden, wat betekent dat er een verdeling van gezamenlijke bezittingen en schulden plaatsvindt. Dit kan invloed hebben op pensioenrechten, alimentatie en eventuele eigendommen. In veel gevallen wordt een vergelijkbare financiële verdeling toegepast als bij een echtscheiding. Ook kan de scheiding gevolgen hebben voor eventuele sociale uitkeringen of verzekeringen.
Na de uitspraak wordt de scheiding van tafel en bed ingeschreven in het huwelijksgoederenregister.
De procedure voor scheiding van tafel en bed verloopt grotendeels hetzelfde als bij een echtscheiding. Een advocaat dient namens één of beide partijen een verzoekschrift in bij de rechtbank. Als beide echtgenoten het eens zijn over de scheiding, kan de rechtbank relatief snel uitspraak doen. Als er geschillen zijn over zaken zoals de verdeling van het vermogen of alimentatie, kan de rechter hierin beslissen. Na de uitspraak wordt de scheiding van tafel en bed ingeschreven in het huwelijksgoederenregister.
Wil je helderheid over de toekomst en ben je op zoek naar een goede richting? Maak een vrijblijvende afspraak en ontdek de vele voordelen van scheiden met een mediator.
