Geschreven door Christian Gerritsen
Pas op het moment dat de echtscheidingsbeschikking is ingeschreven bij de gemeente in de registers van de burgerlijke stand. De duur van het huwelijk en daarmee de maximale duur van de partneralimentatie kan dus ook pas op dat moment bepaald worden.
Voorbeelden Erik en Lena zijn op 1 september 2017 in Amsterdam getrouwd. Zij scheiden in 2020. Lena kan niet in haar eigen levensonderhoud voorzien en heeft om partneralimentatie verzocht. Op 1 september 2020 wordt de echtscheidingsbeschikking ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand van de gemeente Amsterdam. De duur van het huwelijk van Erik en Lena is 3 jaar. Volgens de hoofdregel is de maximale duur van de partneralimentatie de helft van deze tijd, te weten 1 jaar en 6 maanden (tot 1 maart 2022).
Erik en Lena zijn op 1 september 2008 in Amsterdam getrouwd. Zij scheiden in 2020. Lena kan niet in haar eigen levensonderhoud voorzien en heeft om partneralimentatie verzocht. Op 1 september 2020 wordt de echtscheidingsbeschikking ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand van de gemeente Amsterdam. De duur van het huwelijk van Erik en Lena is 12 jaar. Volgens de hoofdregel is de maximale duur van de partneralimentatie de helft van deze tijd, te weten 6 jaar. Dit is meer dan de maximaal wettelijke termijn van 5 jaar (volgens de hoofdregel). Dit betekent dat de alimentatieverplichting van Erik maximaal duurt tot 1 september 2025.
Op de hiervoor genoemde hoofdregel geeft de wet drie uitzonderingen:
Voorbeeld uitzondering 1 Erik (62) en Lena (59) zijn op 1 september 2000 in Amsterdam getrouwd. Het verzoek tot echtscheiding wordt op 1 september 2020 ingediend. Lena kan niet in haar eigen levensonderhoud voorzien en heeft om een partneralimentatie verzocht. Lena heeft als zij 67 jaar wordt recht op AOW. Op december 2020 wordt de echtscheidingsbeschikking ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand van de gemeente Amsterdam. Volgens de 1e in de wet genoemde uitzondering duurt de alimentatieverplichting van Erik maximaal tot de dag dat Lena de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt.
Voorbeeld uitzondering 2 Erik (geboren 1-2-1964) en Lena (2-3-1965) zijn op 1 september 2000 in Amsterdam getrouwd. Het verzoek tot echtscheiding wordt op 1 september 2020 ingediend. Lena kan niet in haar eigen levensonderhoud voorzien en heeft om partneralimentatie verzocht. Op 4 december 2020 wordt de echtscheidingsbeschikking ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand van de gemeente Amsterdam. Volgens de 2e in de wet genoemde uitzondering duurt de alimentatieverplichting van Erik maximaal tot 4 december 2030 (10 jaar na het ingangsmoment van de alimentatieverplichting, te weten de datum inschrijving echtscheidingsbeschikking in de registers van de burgerlijke stand).
Voorbeeld uitzondering 3 Erik en Lena zijn op 1 september 2017 in Amsterdam getrouwd. Ze zijn ouders van Femke, geboren 1 juni 2019. Zij scheiden in 2020. Lena kan niet in haar eigen levensonderhoud voorzien en heeft om een partneralimentatie verzocht. Op 1 september 2020 wordt de echtscheidingsbeschikking ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand van de gemeente Amsterdam. Volgens de 3e in de wet genoemde uitzondering duurt de alimentatieverplichting van Erik maximaal tot de dag dat Femke 12 jaar wordt. Dit is op 1 juni 2031.
De eerste twee uitzonderingen zijn in de wet opgenomen om de wettelijke beperking van de alimentatieduur met ingang van 1 januari 2020 te verzachten voor 50-plussers met een langdurig huwelijk. Om in aanmerking te komen voor een van deze twee uitzonderingen moet tussen de datum indiening verzoek tot echtscheiding en de huwelijksdatum minimaal vijftien jaren liggen. De daadwerkelijke einddatum van het huwelijk is hiervoor niet van belang.
De maximale alimentatieduur wordt uiteindelijk bepaald door de langste duur te nemen uitgaande van de hoofdregel en de eventueel toepasselijke uitzondering(en).
Voorbeeld diverse toepasselijke termijnen Erik (62) en Lena (65) zijn op 1 september 2000 in Amsterdam getrouwd. Het verzoek tot echtscheiding wordt op 1 september 2020 ingediend. Lena kan niet in haar eigen levensonderhoud voorzien en heeft om een partneralimentatie verzocht. Lena heeft als zij 67 jaar wordt recht op AOW. Op 4 december 2020 wordt de echtscheidingsbeschikking ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand van de gemeente Amsterdam.
Volgens de hoofdregel is de maximale alimentatieduur de helft van de tijd dat het huwelijk geduurd heeft, in dit geval de maximale wettelijke termijn van 5 jaar omdat ze langer dan 10 jaar getrouwd zijn. Volgens de 1e in de wet genoemde uitzondering duurt de alimentatieverplichting van Erik maximaal tot de dag dat Lena de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt. Dat is over 2 jaar.
De alimentatieduur op grond van de hoofdregel is nu langer dan de duur op grond van de uitzonderingsregel. Dit betekent dat de alimentatieverplichting van Erik maximaal duurt tot 4 december 2025.
Afhankelijk van geboortedata van de partners, geboortedata en leeftijd kinderen, duur huwelijk en moment AOW-gerechtigde leeftijd kan de duur van de alimentatie zelfs voor iedere partner verschillend zijn.
Voorbeeld ex-partners met verschillende maximale alimentatieduur Erik (geboren 1-2-1964) en Lena (2-3-1970) zijn op 1 september 2000 in Amsterdam getrouwd. Het verzoek tot echtscheiding wordt op 1 september 2020 ingediend. Lena kan niet in haar eigen levensonderhoud voorzien en heeft om partneralimentatie verzocht. Op 4 december 2020 wordt de echtscheidingsbeschikking ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand van de gemeente Amsterdam.
Het huwelijk heeft weliswaar langer dan 15 jaar geduurd op moment indiening verzoekschrift maar de 2e in de wet genoemde uitzondering gaat niet op omdat Lena geboren is na 1-1-1970. In dit geval geldt voor de alimentatieduur dan de hoofdregel van maximaal 5 jaar. Dit betekent dat de alimentatieverplichting van Erik maximaal duurt tot 4 december 2025.
Stel nu dat niet Lena alimentatie nodig heeft, maar Erik? Erik is wel geboren voor 1-1-1970, waardoor hij wel onder de 2e in de wet genoemde uitzondering valt. Als Erik alimentatie nodig heeft, duurt de alimentatieverplichting van Lena maximaal tot 4 december 2030 (10 jaar na het ingangsmoment van de alimentatieverplichting, de datum inschrijving echtscheidingsbeschikking in de registers van de burgerlijke stand).
Voor zeer schrijnende situaties kent de wet een hardheidsclausule op grond waarvan verlenging van de alimentatietermijn verzocht kan worden. Een beroep op deze hardheidsclausule zal alleen worden toegewezen als beëindiging van de alimentatie door het verstrijken van de maximale duur, gelet op alle omstandigheden, voor de alimentatiegerechtigde partner niet redelijk en billijk is. De rechter kan in dat geval alsnog een langere termijn vaststellen.
Net zoals voor 1 januari 2020, moet een verzoek tot verlenging worden ingediend binnen drie maanden na het einde van de maximale duur van de alimentatieplicht. Tot nu toe werden verzoeken tot verlenging van de wettelijke alimentatietermijn zeer beperkt toegewezen door de rechter. Hoe dit onder de nieuwe wetgeving, zoals deze geldt sinds 1 januari 2020, zal zijn, zal de tijd moeten uitwijzen.
De nieuwe wettelijke bepalingen gelden als een verzoek tot echtscheiding na 1 januari 2020 wordt ingediend en er niet in onderling overleg tussen partners afwijkende afspraken gemaakt worden over de duur van de partneralimentatie. Is het verzoek tot echtscheiding voor 1 januari 2020 ingediend of zijn er voor deze datum in onderling overleg tussen partners schriftelijke afspraken gemaakt over de partneralimentatie dan blijven ook na deze datum de oude wettelijke regels van voor 1 januari 2020 gelden. Ook bij een wijziging na 1 januari 2020.
Tot 1 januari 2020 was volgens de hoofdregel de wettelijke duur van partneralimentatie maximaal 12 jaar, maar bij huwelijken korter dan 5 jaar zonder kinderen, was de duur beperkt tot maximaal de duur van het huwelijk. Ook onder de oude wettelijke regels konden in onderling overleg afwijkende afspraken worden gemaakt.
Wat feitelijk de duur van de te betalen alimentatie zal zijn, is op het moment van tekenen van het convenant of het indienen van een verzoek tot echtscheiding nog niet vast te stellen.
Zoals je kunt zien kan per situatie de maximale duur van de alimentatie verschillen. Wat feitelijk de duur van de te betalen alimentatie zal zijn, is op het moment van tekenen van het convenant of het indienen van een verzoek tot echtscheiding nog niet vast te stellen. Dit komt doordat de einddatum van het huwelijk en de begindatum van de wettelijke plicht om partneralimentatie te voldoen, de datum inschrijving echtscheidingsbeschikking in de burgerlijke stand, dan nog niet bekend is. Deze notitie geeft een samenvatting van de hoofdregel en de wettelijke uitzonderingen, maar is geen sluitende opsomming van de diverse situaties.
Wil je helderheid over de toekomst en ben je op zoek naar een goede richting? Maak een vrijblijvende afspraak en ontdek de vele voordelen van scheiden met een mediator.
